De Amerikaanse presidentsvrouw is de één van de belangrijkste vrouwen ter wereld. Minder bekend is het feit dat ook Amerikaanse mode in het Witte Huis begint. Diana Vreeland (de first lady’s styliste) schreef ooit: “Voor de Kennedy’s was goede smaak nooit het merkteken van modern Amerika. Sindsdien is men nooit meer op deze historische stap teruggekeerd.”
Jackie Kennedy heeft dus een historische correctie gemaakt en dat wapenfeit krijgt 50 jaar later nog steeds heel wat mediabelangstelling. Niemand realiseerde zich meer dan de jonge democratische president Kennedy dat de opkomende media (radio en vooral TV) heel wat macht had en nog meer macht konden geven aan wie er dankbaar gebruik van maakte. De president valt of staat met de uitstraling van de First Lady. Het was weliswaar geen constante. Maar vanaf de jaren 60 en de opkomst van onze beeldcultuur heeft de First Lady wel een steeds grotere rol gespeeld in de verkiezingsstrijd van de presidentskandidaten. De Amerikaanse presidenten werden sinds de opkomst van de grote TV-stations tot ware sterren verheven en hun talent om met de camera te kunnen omgaan werd vaak in dank afgenomen.
Maar als de presidentskandidaat bovendien nog een fotogenieke vrouw, zoals Jackie Kennedy aan zijn zijde had, dan werd ook haar charme steevast tot inzet van een harde politieke campagne. Dat met Jacqueline Bouvier Kennedy de presidentsvrouw voor het eerst uit de schaduw van haar man werd gelicht, zorgde voor een doorbraak in de Amerikaanse politiek en de beeldvorming in de hoofden van de Amerikaanse massa. Ze straalde de macht uit van het Witte Huis en de welstand die er toen was in de Amerikaanse maatschappij. Ze groeide uit tot een ware legende wiens opvallende stijl wereldwijd nabootsing vond. Ze werd een gangmaker en trendsetter. De First Lady revolutioneerde de smaak van de natie door het publiek bewust te maken van een bijzondere stijl en een perfectie die tot in de details en accessoires doordrong.
Het magazine ‘Life’ beweerde dat de sleutel van haar beroemdheid lag in het aanspreken en bespelen van de massa door niet alleen de hele Amerikaanse maatschappij op een intellectueel en artistiek hoger peil te willen brengen, maar door ook zelf het uithangbord te zijn van deze verlichte democratische gedachte. Met haar imago bracht ze abstracte idealen bij een heel groot publiek over. De populaire Jackie werd het symbool van klassieke elegantie en waardigheid en ze groeide uit tot het trendy icoon van de popcultuur.
De First Lady gooide haar hele persoonlijkheid én look in de politieke arena om de politieke belangen van haar man veilig te stellen. The New York Times schreef lovend over haar informele stijl als “the devil- may care chic”. Enkele dagen na haar begin als First Lady schreef dezelfde New York Times dat Jackie zich op haar familiejacht beter niet kon laten zien in een oranje pullover met een opvallende roze broek, om politieke redenen. Jackie zette nooit de belangen van haar man op het spel. Ze speelde het spel gewoon mee. Haar stijl was bewust stijlvol, jong en nonchalant, maar nooit aanstootgevend of uitdagend. Jackie was de ideale aanvulling op de atletische gestalte en uitstraling van haar man JFK.
Dat Jackie ’s stijl heel herkenbaar was, hangt samen met het feit dat ze een uitgesproken smaak had en bij haar favoriete ontwerpers en hun stijl zwoor. Haar stijlelementen zijn de driedubbele halskettingen die ze op eenvoudige, maar kokette cocktailjurkjes droeg. Jackie was afkerig van ‘overdressing’, haatte prints en zwoor bij een eenvoudige, maar klasse stijl. Haar eigenzinnige visie op mode vond massaal navolging en zou de geschiedenis in gaan als de Jackie Kennedy stijl.
Jackie’s voorkeur voor sobere, krachtige Chanel pakjes, kledingstukken van Givenchy en pasteljurkjes van Oleg Cassini (steeds met verfijnde accessoires, opvallende halskettingen en/of brede zonnebrillen aangevuld), maakten dat Jackie’s stijl een emblematisch karakter kregen. De jaren’60 vormden een hoogtepunt van de Koude Oorlog en Jackie’s uitstraling moest mensen wereldwijd warm maken voor de Amerikaanse cultuur en ideologie.
Het staatsbezoek van de Kennedy’s aan het Frankrijk van de Gaulle staat nog in ieders collectief geheugen gegrift, omdat Jackie de show stal van iedereen, de Gaulle inclusief. Haar garderobe en innemende lach stal het hart van de Fransen. De First Lady’s good-will rondreis in India en Pakistan moest hetzelfde effect bereiken: de harten van het publiek over de hele wereld veroveren en warm maken voor de Amerikaanse waarden. Jackie K. vertelde aan haar persverantwoordelijke te hopen dat deze reis meer betekenis zou krijgen dan een reeks modeverhalen. Valse hoop, zoals achteraf zou blijken. De opvallende roze en oranje outfit van Jackie Kennedy die ze droeg bij haar aankomst en op een Olifantenrit waren een uitgelezen kans om een beeld van de Amerikaanse cultuur wereldwijd over te brengen.
Jackie’s uitgesproken voorkeur voor Europese creaties zorgde echter in haar thuisland voor wat kritiek. De toenmalige voorzitter van de vakbond van Amerikaanse kledingmakers Dubinsky wees president Kennedy er vriendelijk op dat het toch wenselijk zou zijn dat de First Lady op de Inhuldiging van de president in Amerikaanse kledij zou verschijnen.
Jacqueline Kennedy raadpleegde dan ook onmiddellijk deskundigen die thuis waren op de markt van Amerikaanse couture. Diana Vreeland, de moderedacteur van Harper’s Bazar, werd Jackie’s rechterhand en bracht haar in contact met Amerikaanse top-designers zoals Norell, Zuckerman, Cassini, Pucci en Morse. Dat de keuze op Oleg Cassini viel voor het maken van de Inauguration Dress was niet alleen uit modieuze of politieke redenen, maar was voornamelijk een persoonlijke keuze. Ze had tussen drie ontwerpers getwijfeld en hen ook alle 3 geraadpleegd voor de keuze van de wellicht meest beken en besproken jurk van het jaar. Ze voelde zich als haar man Jack die 3 staatssecretarissen beloftes zou gemaakt hebben voor dezelfde functie.
Uiteindelijk viel tot ieders verbazing haar keuze op Cassini, wie ze in een brief vroeg of hij het wel aan zou kunnen. “Zeg alsjeblieft ja, er gaat zoveel minutieuze aandacht uit naar de outfit van iemand die in de publieke belangstelling staat. Ik reken op u om de meesteres van een schitterende garderobe te worden – elke schoen, handschoen en hoed moeten op tijd afgeleverd zijn.” Haar voetnoot heeft wel iets grappigs: “Jack’s administratie wil ik elk sensationeel verhaal over mode besparen, evenmin wil ik de Marie Antoinette of Joséphine van de 1960’s zijn.” Jackie Kennedy heeft er meermaals op gewezen dat ze meer wou zijn dan een modepop of trendsetter. Ze hield er niet van dat ze de First Lady was wiens kledij meer aandacht kreeg dan om het even welk ander (politiek) aspect ook.
De bekendste jurk werd helaas het kokette roze pakje dat de First Lady bij het bezoek van haar man aan Dallas droeg. De jurk ving nog wat bloedsporen op van haar stervend man die door een paar schoten gedood werd. Na de tragische dood van de jongste Amerikaanse president en zijn majestueuze begrafenis, schreef een LIFE-journalist over de First Lady die in een zwart pak onder een voile verscheen: “Jackie Kennedy bewees dat onder haar zijde een ongelofelijke kracht verscholen zat.” En zo is het maar net.
